AKSARA JAWA
SINAU
AKSARA JAWA
Aksara
legena lan pasangane
Tanda Waca
No. |
Aran |
Wujud |
Penganggo |
Tuladha |
1 |
Pada adeg-adeg |
?.... |
Miwiti nulis pada/ukara (penanda awal paragraf/kalimat) |
?finaikiakusinaumcjw. |
2 |
Pada Lungsi |
… .
/ …\,
|
Tandha titik |
?adikulgimcbuku. ?buku[nfig[wkips\, |
3 |
Pada Lingsa |
…, /
...\
|
tandha koma |
?aku,sugi,gin,pdaumu/[r. ?bpk\aibu,pmn\pdj[g=ozn\, |
4 |
Pada Pangkat |
; …
; |
Tandha titik loro, tandha
pethik loro, mbedakake aksara lan angka/cekakan /aksara liya |
?akutukubers\;15;ki[lo. ?adikSe[kolhai= ;SMP;AlM|sLim\, |
Sandhangan
No. |
Aran |
Aksara
Latin |
Aksara
Jawa |
Tuladha |
Swara |
||||
1 |
Wulu |
i |
…i |
siji, aiki |
2 |
Pepet |
ê |
…e |
tek, sep |
3 |
Suku |
u |
…u |
buku, duku |
4 |
Taling |
è/é |
[… |
[s[j, [r[n |
5 |
Taling tarung |
o |
[…o |
[so[to, [lo[ro |
Sigeg |
||||
1 |
Layar |
…r |
…/ |
bub/,
w/g |
2 |
Cecak |
…ng |
…= |
tli=,
l=g/ |
3 |
Wignyan |
…h |
…h |
[aomh,
pish |
4 |
Pangkon |
(mati) |
…\ |
[m[nk\,
[w=oa[nom\ |
Wyanjana |
||||
1 |
Cakra |
…r… |
…] |
suk], k]s |
2 |
Keret |
…rê… |
…} |
g}get\, s}gep\ |
3 |
Pengkal |
…y… |
…- |
?k-ai, [kop-h |
Pasangan
Aksara Jawa
No. |
Pasangan |
Wujud |
Tuladha |
1 |
ha |
…H |
k[aosHv/ |
2 |
sa |
…S |
vuwunHkSm |
3 |
pa |
…P |
wsP[n[ts\ |
No. |
Pasangan |
Tulisan |
Tuladha |
Padha
karo asline |
|||
1 |
ra |
…R |
ankRtu |
2 |
ya |
…Y |
kerisYsn\ |
3 |
ga |
…G |
ankGjh |
4 |
nga |
…Z |
budlZrit\ |
Beda
karo asline, ditulis sambung karo sing dipasangi |
|||
1 |
na |
…N |
wjibNrim |
2 |
da |
…F |
pnFmel\ |
3 |
wa |
…W |
asWtm |
4 |
nya |
…V |
[zo=[konVpu |
Panulise
beda lan ora sambung/pisah |
|||
1 |
ca |
…C |
an[kC[l= |
2 |
ja |
…J |
numpkJrn\ |
3 |
ma |
…M |
budlMtun\ |
4 |
ba |
…B |
alsB|bt\ |
Panulise
meh padha karo asline, nulise pisah, yen ana sandhangan sing sambung panulise
dadi padha karo asline |
|||
1 |
ka |
…K |
awsKli |
2 |
ta |
…T |
mznTau |
3 |
la |
…L |
kplLaut\ |
Panulise
dijupuk tengahe aksara asline, ditulis pisah |
|||
1 |
dha |
…D |
mikulD|wu/ |
2 |
tha |
…Q |
kiltQqit\ |
Angka
Jawa
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
Ditulis kanthi
urut lan manggon ing antarane tandha ;….; |
Tuladha:
taun\ ;2018; |
;SMP;
;95; |
Aksara
Murda
Paugeran:
dienggo kanggo nyulihi aksara kapital lan kanggo nulisake nama (jeneng, aran,
merek), kalebu jabatan, lembaga, titel, lsp. Mung ditulis aksara sing ana
murdane sing manggon ing ngarep dhewe. |
|||||||
! |
na |
# |
ta |
% |
pa |
& |
ga |
@ |
ka |
$ |
sa |
^ |
nya |
* |
ba |
Aksara
Swara
Paugeran:
dienggo kanggo nyulihi aksara kapital lan kanggo ngganteni panulise tembung
manca (kata serapan). Mung kanggo
nulisake aksara sing ana ing ngarep. |
||||
A |
I |
U |
E |
O |
A |
I |
U |
E |
O |
Tuladha: |
|
|
|
|
Panulise
Panambang
Tembung lingga kang kapungkasan
swara sigeg/vokal ora perlu ditulis
rangkep. |
Tembung lingga kang kapungkasan
panyigeg/konsonan kudu ditulis rangkep. |
ana+{-ne} |
anak+{-e} |
buku+{-ne} |
tulis+{-an} |
ili+{-ne} |
bubur+{-e} |
sene+{-ne} |
baung+{-e} |
kebo+{-ne} |
abab+{-e} |
Sing
kalebu panambang: {-e, -, -, -, -, -, -, -, -,} |
Nulis
ukara migunakake aksara Jawa kuwi pancen gampang-gampang angel, gampang yen wis
ngerti tata cara lan pepeling-pepeling kang kudu digatekake, angel yen durung
ngerti lan durung paham ngenani tata cara lan pepeling jrone nulis aksara jawa.
Dene pepeling
kang kudu digatekake ing antarane:
1.
Saben nulis ukara kudu diwiwiti nganggo
pada adeg-adeg (?) lan
dipungkasi nganggo pada lingsa utawa lungsi (,utawa.). Pada
lingsa (,)dienggo nalika mungkasi ukara kang mawa pangkon dene pada
lungsi (.) dienggo nalika mungkasi ukara kang ora migunakake pangkon.Pada lingsa uga kanggo tandha koma.
Tuladha:?adikutukujjn\ (adhiku tuku jajan)
?adikutukuseg (adhiku tuku sega)
Aksara
Murda
1. Murda= sirah
Aksara
Murda = aksara sirah, aksara sesirah
Aksara
Murda iku satemene ora ana.Wondene kang lumrahe diarani aksara murda iku, utawa
kang dianggep minangka aksara murda iku sejatine aksara Mahaprana, yaiku aksara kang pancene kudu diucapake kanthi
abab akeh; kosok baline aksara alprapana,
yaiku aksara kang diucapake lumrah (kanthi abab saithik).
2.
Cacahe aksara murda ana wolu, yaiku:
3.
Aksara murda mung kanggo ing
tata-prungu, tegese kanggo pakurmatan. Aksara murda ora kena dadi sesigeging
wanda.
Ing
jaman biyen kang lumrah ditulis nganggo aksara murda yaiku asmane para luhur,
jejuluke lan padununge, minangka pakurmatan. Tuladhane kayata:
?fewi$inTput]inep]bujnkrtungrmnTili.
Dewi
Sinta putrine prabu Janaka ratu nagara Mantili.
4. Saiki jaman demokrasi,
prayogane kabeh jenenge wong lan jenenge titah kang tata carane urip kaya
manungsa, kayata raseksa, wanara, lan sapanunggalane kang kasebut ing carita
padhalangan lan liya-liyane, katulis nganggo aksara murda. Cukup nganggo aksara
murda siji wae, aksara kang ngarep dhewe. Yen aksara sing ngarep dhewe ora ana
murdane, ya aksara mburine, yen mburine ora ana ya mburine maneh. Tuladhane:
?fi%p]wir à Dipaprawira
?r$ekSit]ijq àRaseksi Trijatha
?$uf/snàSudarsana
Aksara Swara
1.
Cacahe aksara swara iku ana lima, yaiku:
2. Gunane aksara swara kanggo nulis tembung manca kang dicethakake, kayata:
?EsP}s\ à Espres
?O[kTobe/ à Oktober
?Ib]aim\ à Ibrahim
3.
Aksara swara ora kena dadi pasangan. Manawa dumunung ing samburine wanda sigeg,
aksara sesigeging wanda iku kudu dipangku. Tuladhane:
?wuln\Ap]il\ à Wulan April
?ms\Um/saif\ à Mas Umarsaid
4.
Aksara swara iku ora kena ditrapi sandhangan swara. Tuladhane:
Aimm- benere kudu: Imm-
Aum/
benere kudu: Um/
Angka Jawa
1. Angka Jawa wujude mangkene;
2. Amarga angka Jawa iku awujud
aksara Jawa, supaya ora mbingungake panulisane kudu dipisah karo aksara Jawa
kang dumunung ana ing sakiwa tengene. Sarana kang dienggo misah yaiku pada pangkat (;…;) tuladhane:
Saiki taun 1986 = ?saikitaun\;1986;\
Umurku saiki 17 taun = ?aumu/kusaiki;17;taun\